محموله مخابراتي
زيرسامانههاي مخابراتي نصب شده روي ماهواره كه انجام مأموريت اصلي ماهواره را بر عهده دارد، محموله ماهواره ناميده ميشوند. اين زيرسامانه در طراحي ماهواره تعيينكننده است و بايد اهداف تعيينشده را تأمين نمايد. تمام زيرسامانههاي ديگر ماهواره، زيرسامانه مخابراتي ماهواره را براي ارتباط با زمين پشتيباني ميكنند. ماهوارههاي مخابراتي از تجهيزاتي با عنوان ترنسپاندر براي ارتباط استفاده ميكنند كه از اختصار عبارت ترنسميتر- ريسپاندر به دست آمده است. در واقع، ترنسپاندر يك فرستنده- گيرنده خودكار است كه در فركانسهايي خاص، سيگنالها را دريافت، تقويت و ارسال ميكند. معمولاً سيگنالهاي ورودي و خروجي ترنسپاندر متفاوت است؛ به بيان ديگر، ترنسپاندر سيگنال ورودي را در يك فركانس يا باند دريافت و آن را پس از تقويت و انجام فرايند لازم، بلافاصله تحت فركانس يا باند ديگري مخابره ميكند.
در مخابرات ماهوارهاي، از باندهاي گوناگوني استفاده ميشود. اين باندها با توجه به محدوده فركانسي آنها در طيف الكترومغناطيس دستهبندي ميشوند. از اين رو، تعاريف گوناگوني براي دستهبندي محدوده باندهاي فركانسي وجود دارد. در اينجا، از تعاريف ارائه شده توسط جامعه مهندسين برق و الكترونيك استفاده ميشود. با توجه به اين دستهبندي، باند سي، بخشي از طيف الكترومغناطيس در محدوده مايكروويو با فركانس 4 تا 8 گيگاهرتز است. اين باند اولين باند فركانسي بود كه براي ارتباطات تجاري ايستگاه زميني به ماهواره اختصاص داده شد. معمولاً ماهوارههاي داراي ترنسپاندر باند سي، از محدوده فركانس 7/3 تا 2/4 گيگاهرتز براي ارتباط با ايستگاه زميني و از محدوده فركانس 925/5 تا 425/6 گيگاهرتز براي دريافت سيگنال از ايستگاه استفاده ميكنند. ارتباط بهينه باند سي نياز به بشقابهاي دريافتكننده بزرگ، معمولاً با قطر 5/2 تا 5/3 متر دارد و دريافتكنندههاي كوچك مانند بشقابهاي خانگي براي اين ارتباط مناسب نيست. از اين رو، باند سي براي مصارفي مثل شبكههاي تلويزيوني دولتي كاربرد دارد. باند سي خود برحسب محدوده فركانسي و نوع كاربرد، با نامهاي گوناگون از جمله باند سي گسترده يا باند سي روسي شناخته ميشود.
باند ايكس با محدوده فركانسي 7 تا 5/12 گيگاهرتز، بخشي از طيف الكترومغناطيس در محدوده مايكروويو است. خط ارسال ماهواره به زمين و بالعكس براي اين باند در حالت استاندارد، به ترتيب 25/7 تا 75/7 گيگاهرتز و 9/7 تا 4/8 گيگاهرتز تعيين شده است. آژانسهاي فضايي، ارگانهاي نظامي، زيردرياييها و هواپيماها از اين باند براي مخابرات ماهوارهاي و رادار استفاده ميكنند.
باند كِياِي، بخشي از طيف الكترومغناطيس در محدوده مايكروويو با فركانس تقريبي 18 تا 40 گيگاهرتز است. اين باند به طور گسترده در مخابرات ماهوارهاي و رادارهاي برد كوتاه هواپيماهاي نظامي كاربرد دارد.
باند كِييو، بخشي از طيف الكترومغناطيس در محدوده مايكروويو با فركانس حدود 12 تا 18 گيگاهرتز است. بايد توجه داشت كه در محدوده فركانس 7/10 تا 5/12 گيگاهرتز، تعريف محدوده كاري باند كِييو و باند ايكس با يكديگر همپوشاني دارند. كاربرد اصلي باند كِييو در مخابرات ماهوارهاي و بهويژه ارتباط ناسا با شاتل فضايي و ايستگاه فضايي بينالمللي است. پخش مستقيم راديو- تلويزيوني با استفاده از اين باند در بسياري از كشورها ارائه ميشود.
باند اِس، بخشي از طيف الكترومغناطيس در محدوده مايكروويو با فركانس 2 تا 4 گيگاهرتز است. اين باند معمولاً براي رادارهاي هواشناسي، برخي ماهوارههاي مخابراتي و ارتباطات ناسا با شاتل فضايي و ايستگاه فضايي بينالمللي كاربرد دارد. در برخي كشورها نيز از اين باند براي پخش ماهوارهاي به تلويزيونهاي خانگي استفاده ميشود، اگرچه در بيشتر كشورها، باند كِييو براي چنين مواردي به كار ميرود. اخيراً، باند اِس در محدوده فركانسي 2 تا 2/2 گيگاهرتز براي شبكههاي خدمات ماهوارهاي تلفن سيار استفاده ميشود.
باند اِل، بخشي از طيف الكترومغناطيس در محدوده مايكروويو با فركانس تقريبي 1 تا 2 گيگاهرتز است. از اين باند فركانسي معمولاً در مخابرات ماهوارهاي مانند پخش راديويي ديجيتال و همچنين سامانههاي مكانيابي جهاني مانند گاليلو و گلوناس استفاده ميشود.
هر ماهواره مخابراتي ممكن است يك يا چند ترنسپاندر را براي مقاصد گوناگون حمل كند كه اين ترنسپاندرها، در باندهاي ويژهاي ارسال و دريافت سيگنال را بر عهده دارند.
|