حضور در فضا تجربه‌اي جديد و منحصر به‌فرد براي بشر پس از چندين هزار سال زندگي بر روي سياره زمين است. پديده شگرف زندگي در فضا كه شايد بتوان گفت بارزترين خاصيت آن عدم وجود گرانش زمين و بي‌وزني است، قاعدتاً اثرات متعددي را بر ارگانيسم انسان در پي دارد. يك فضانورد از هنگام پرتاب به فضا تا بازگشت مجدد به زمين و حتي پس از آن، با ده‌ها مساله حياتي پيچيده روبرو است.

از همين روست كه در كنار همه علوم و فناوري‌هاي عرصه فضا، شاخه پزشكي فضايي يا هوافضايي از نقش پررنگ و ويژه‌اي برخوردار است. اما حيات يك انسان فقط به عوامل فيزيكي مانند ضربان قلب، دستگاه گوارش، دستگاه تنفس و ... خلاصه نمي‌شود. روح و روان انسان به عنوان اشرف مخلوقات، نيز در كيفيت و كميت حيات بسيار مهم و تعيين‌كننده است. البته بايد به اين نكته توجه داشت كه روان و جسم انسان همواره در تعامل و ارتباط متقابل با يكديگر قرار دارند و هر يك از آنها مي‌تواند بنا به شرايط حاكم، علاوه بر ايجاد تغيير در خود، در ديگري هم تأثير متقابل داشته باشد.

فضانوردان اقليتي بسيار بسيار اندك از انسان‌ها را تشكيل مي‌دهند. ماموريت سخت و ويژه آنها در محيطي ناآشنا و نامانوس، باعث شده تا همواره به عنوان قهرمان در جوامع بشري مورد توجه قرار گيرند. اگرچه فضانوردان عده‌اي خاص هستند كه به لحاظ قابليت‌هاي فيزيكي، هوش و سلامت روح در مقياس بالاتري از ميانگين جامعه قرار دارند، بديهي است كه به لحاظ توانمندي‌هاي جسمي، غرايز و روح و روان همان چارچوب‌‌هاي بشري را دارا هستند. عوارض ناشي از حضور در فضا و شرايط موجود در محيط‌هاي خارج از زمين، داراي اثرات جسمي و روحي مختلفي بر روي فضانوردان است.

فضانوردان از بين سالم‌ترين و قوي‌ترين افراد به لحاظ جسمي و روحي انتخاب مي‌شوند. لذا اصولاً يك فضانورد قبل از فضانورد شدن به هيچ‌وجه درگير مشكلات روحي و رواني نيست. آن‌چه كه ممكن است در فضانورد تاثير منفي داشته باشد، مربوط به دوره تمرينات بر روي زمين و به‌خصوص در دوره ماموريت در فضا است.

دو مورد از مهم‌ترين بيماري‌هاي روحي و رواني شايع در فضانوردان، افسردگي و آستنيا است. آستنيا داراي علايمي نظير خستگي غيرطبيعي، فشار روحي، بدخلقي، ضعف حافظه و پريشاني است. ساير عوارضي كه گاهي در فضانوردان مشاهده شده است عبارتند از: احساس سرخوشي غيرطبيعي، روان‌رنجوري، پذيرش و بروز جنبه‌هاي منفي شخصيتي، كاهش در توانمندي‌هاي فردي، كاهش در توانايي انجام كارهاي هم‌زمان، كاهش در سطح هوشياري، زمان پاسخ و قدرت تمركز. البته اين عوارض بيشتر در اثر پروازهاي فضايي طولاني‌مدت رخ مي‌دهند و پروازهاي كوتاه‌مدت با عوارض روحي و رواني كمتري درگير هستند [1].

آیا می‌توانید نام این یخچال طبیعی را حدس بزنید؟ خودتان را آماده کنید، چون نام دور و درازی دارد.

نام این یخچال در ایسلند که در تصویری از فضا در سپتامبر 2010 دیده می‌شود، بریدامرکورجکال (Breidamerkurjokul) است.


این یخچال با این پهنه گسترده یخچال بیرونی یک رودخانه بزرگتر یخی به نام یخچال وانتاجوکال (Vatnajokull) است.

موزه علوم لندن به مناسبت هفتاد سالگی تولد "استفان هاوکینگ" قطعات و تصاویری از زندگی حرفه ای و علمی وی را به نمایش گذاشت.

به گزارش خبرگزاری مهر، در نمایشگاهی که به مناسبت هفتادمین سالگرد زندگی و فعالیتهای علمی استفان هاوکینگ در موزه علوم لندن با عنوان "استفان هاوکینگ "جشن تولد هفتاد سالگی" برگزار شد، نمادهایی از زندگی علمی این دانشمند به نمایش در آمده است که بسیاری از آنها تا کنون به نمایش عموم در نیامده اند.

این نمایشگاه شامل شرح حالهایی بود که توسط استفان هاوکینگ گفته شده بود و عکسهایی که از وی توسط موزه لندن به ثبت رسیده بودند. در میان این تصاویر عکسهایی از هاوکینگ در زمانی که هنوز به بیماری موتورهای نورونی مبتلا نشده بود و تصاویری از وی در دفتر کارش در دانشگاه کمبریج دیده می شود.

در میان آثار به نمایش گذاشته شده از هاوکینگ، نامه ای متعلق به سال 1974 که در آن از نشریه نیچر درخواست شده نظریه وی درباره سیاهچاله های در حال انفجار را به سرعت منتشر کنند، دیده می شود.

با این همه هاوکینگ به دلیل بیماری نتوانست در دومین برنامه ای که به مناسبت تولد هفتاد سالگی اش برگزار می شد، شرکت کند و دخترش لوسی هاوکینگ به جای وی در مراسم حاضر شده و با حاضرین گفتگو کرد. هدیه تولید موزه علوم لندن به این فیزیکدان بزرگ چراغی شبیه به جریانی گرداب مانند از مواد که به درون یک سیاهچاله کشیده می شود:

مجموعه ای از کتابها و متعلقات استفان هاوکینگ در موزه علوم لندن

فیلمنامه و دیالوگهای بخشی از سری انیمیشنی به نام "سیمپسونها" که در آن دیالوگهای استفان هاوکینگ با رنگ زرد مشخص شده است مجسمه متحرکی به شکل شخصیت هاوکینگ در این انیمیشن نیز در کنار دیالوگها به چشم می خورد

ارتباط با تمدن بيگانگان فضايي كه ممكن است از ما پيشرفته تر يا عقب مانده تر باشند سال هاي سال است كه به يكي از موارد مورد توجه دانشمندان تبديل شده است. ميل به شناخت ناشناخته ها انسان كنجكاو را تحريك مي كند تا با آن ها ارتباط برقرار كند، اولين قدم براي ارتباط اين است كه آن ها را پيدا كنيم. اما چگونه!؟

زماني را تصور كنيد كه كريستف كلمب و يارانش براي اولين بار با ساكنان آمريكا ارتباط برقرار كردند. از ديد بوميان آمريكا كه زندگي بدوي خود را داشتند كلمب و يارانش افراد خارق العاده اي به نظر مي رسيدند كه تا به حال نظير آن ها را نديده بودند. ديد ساكنان كشتي كلمب نيز با اين ارتباط دستخوش تغيير شد چراكه نگرش آن ها به كره زمين با اين كشف كاملا دگرگون مي شد. اين ماجرا يكي از موارديست كه عده اي محقق به آن استناد مي كنند تا ديگران را براي ارتباط با فضايي ها مجاب كنند. ارتباطي كه ثمره آن از ديد برخي مانند استفان هاوكينگ بدتر از بلايي است كه بر سر بوميان آمريكايي آمد: نابودي كامل بشر.

  پانزده سال پیش دو دانشمند در یکی از هیجان انگیزترین کنفرانس های علمی جهان برای اولین بار از کشف دو سیاره که فراتر از منظومه شمسی به گرد ستاره ای خورشید مانند خود می گردند صحبت کردند . این شکارچیان سیارات جفری مارسی و پل باتلر نام داشتند . چند ماه بعد این دانشمندان با اعلام این که سیاره در منطقه قابل سکونت یک ستاره یافته اند بار دیگر دانشمندان را به وجد آوردند . منطقه قابل سکونت یک ستاره جاییست که سیارات واقع در آن می توانند از آب مایع دایمی برخوردار باشند .
حالا جفری مارسی در جلسه اخیر جامعه ستاره شناسان به ویرانی بنای مدل های نظری غالب درباره چگونگی شکل گیری سیارات پرداخته است . شرکت کنندگان این جلسه که همه از حوزه های علمی بودند از دیدن واژگونی نظریه های همکاران تئوری پردازشان به هیجان آمدند . ستاره شناسی به نام هال لویژن با تایید نظرات مارسی می گوید : کسانی که برای پیش بینی تنوع سیستم های سیاره ای خارج از منظومه شمسی مدل ارائه می دهند در کار خود شکست خورده اند و خودشان هم برای اولین بار به این امر اعتراف کردند .

تصویری تخیلی از یک سیاره فراخورشیدی و ستاره مادرش

بیشتر سیارات فراخورشیدی که ستاره شناسان پیدا کرده اند و تعدادشان به صدها سیاره بالغ می شود هم اندازه مشتری هستند اما شمار سیارات کشف شده ای که شبیه به زمین هستند هم در حال افزایش هست . به عنوان مثال در همین جلسه اخیر جامعه ستاره شناسان از کشف کوچکترین سیاره ای که تاکنون در اطراف یک ستاره مشابه خورشید پیدا شده صحبت شد. کشف های متعددی که دانشمندان انجام داده اند بیش از پیش ثابت می کند که سیستم های سیاره ای همه نوع اشکال و اندازه ها را دارند . نظریه پردازان مدتی طولانی در حیرت بودند که چرا سیستم های سیاره ای دیگر مشابه منظومه شمسی ما نیستند , اما استدلال می کنند که به هر حال سیستم ها باید از برخی ویژگی های مشترک برخوردار باشند از جمله اینکه سیارات باید در مدارهایی تقریبا” حول ستاره شان بگردند . آنها باید در همان مسیری که ستاره شان می چرخد (در جهت یا خلاف جهت عقربه های ساعت) حول آن بچرخند . طی میلیون های سال سیارات ممکن است مکان تولدشان را ترک کنند و به نقاط دیگر سیستم شان مهاجرت کنند و ….
مارسی این پیش بینی ها را یکی یکی کنار هم قرار داد و از مطالعاتش نتیجه گرفت که برخلاف پیش بینی ها مدار بیشتر سیاراتی که به دور ستاره شان می گردند بسیار مورب و بیضی است . همچنین یک سوم سیارات در جهت مخالف حرکت ستاره شان می چرخند . علاوه بر این شاید تنها یک هشتم ستارگان همانند خورشید سیاره هایی در نزدیکی خود داشته باشند . نظریه پردازان درباره جزئیات بعضی از نظرات مارسی با هم اختلاف نظر دارند . اما به میزان زیادی با انتقادات او موافقند .اما ماجرا به همین جا ختم نمی شود . هم اینک سناریوهای مطرح شده درباره شیوه تکوین سیارات هم با چالش های جدی مواجه شده .بطوری که برخی به دنبال تئوری های ریشه ای تر می گردند .

   جهان هستی کماکان به صورت یک راز بزرگ باقی است. ما فقط ۵ درصد از مواد تشکیل دهنده کیهان را می‌شناسیم و ۹۵ درصد بقیه به صورت معما باقی مانده است. پژوهشگران تا کنون صرفا دریافته‌اند که بخش بزرگی از کیهان، حدود ۲۳ درصد، از نوع دیگری از ماده تشکیل شده است. هیچ کس این نوع ماده را تا به حال ندیده است و هیچ کس نمی‌داند این ماده از چه چیزی ساخته می‌شود. اما ۷۲ درصد باقی گیتی از چیزی حتی اسرارآمیز‌تر تشکیل می‌شود که دانشمندان آن را انرژی تاریک می‌خوانند. اخیرا یک تیم از پژوهشگران دانشگاه استکهلم سوئد با استفاده از روشی نوین موفق به برداشتن گامی بزرگ در جهت یافتن ماده تاریک شده‌اند. یکی از محققان این تیم به نام جان کُنراد این طور توضیح می‌‏دهد: ‌» ما با روشی جدید برای اولین بار موفق شده‏ایم تا برخی از مدل‏هایی که به نظر طبیعی‏‌ترین پاسخ برای معمای ماده تاریک می‌‏رسیدند را حذف کنیم. آن‌چه در مورد این روش مهم است دقت بالای آن است که باعث می‌‏شود نتایج ما بسیار قابل اعتماد باشند. ما نمی‌توانیم ماده تاریک را ببینیم چرا که با ماده عادی برهم‌کنشی ندارد. به علاوه نوری هم از خود ساطع نمی‌‏کند. به عبارت دیگر ماده تاریک به نوعی نامرئی است. اما ما می‌‏توانیم بفهمیم  که آیا ماده تاریک تاثیراتی بر ماده معمولی داشته است یا خیر. به عنوان نمونه ما می‌‏توانیم ببینیم که چگونه نحوه چرخش یک کهکشان توسط عاملی نامرئی ولی با جرم زیاد تحت تاثیر قرار می‌‏گیرد. همچنین مشاهده می‌‏کنیم که گازهای موجود در خوشه‏ های کهکشانی رفتاری متفاوت با حالتی دارند که گویی فقط ماده مرئی در کهکشان وجود داشته باشد. بنابراین ما می‌‏دانیم که چیزی وجود دارد. آنچه نمی‌‏دانیم ماهیت این چیز است. مدل ‏های نظری بسیاری بسط یافته ‏اند که در آن‏‌ها ذراتی به عنوان اجزای تشکیل‏ دهنده ماده تاریک پیش‏ بینی شده ‏اند. اما برای تایید هر یک از این نظریه‏‌ها نیاز به شواهد تجربی است». از آن‏جایی که ماده تاریک نامرئی است، ما تنها می‌‏توانیم آثار آن را مشاهده کنیم. یک راه مشاهده این آثار بررسی تابش ‏های پرانرژی گاما است. به کمک ماهواره و تلسکوپ وسیع فرمی (Fermi Large Area Telescope) پژوهشگران قادرند این تابش‏‌ها را در نظر بگیرند و به دنبال آثار ماده تاریک بگردند. مایا لنا گارد (Maja Llena Garde)، از دیگر اعضای تیم پژوهشی، به این موضوع اشاره می‌‏کند:«ما تابش‏ های گامای کهکشان‏های کوتوله را مورد بررسی قرار داده‏ ایم. این کهکشان‏‌ها کوچک و کم‏ نور ولی به شدت پرجرم هستند. به همین دلیل محتمل به نظر می‌‏رسد که از ماده تاریک تشکیل شده باشند. متاسفانه ما هنوز تابش گامایی که ناشی از ماده تاریک در این کهکشان‏‌ها باشد مشاهده نکرده ‏ایم. ولی مطمئنا در حال نزدیک‏‌تر شدن به این مهم هستیم. راهکار جدید ما مبتنی بر مشاهده همزمان چند کهکشان کوتوله و ترکیب نتایج مشاهدات به کمک روشی نوین است که منتهی به نتایج بسیار دقیقی می‌‏شود. اکنون زمان بسیار هیجان‏ انگیزی است چرا که ما به هدف خود نزدیک و نزدیک‏‌تر می‌‏شویم».